پیش از ورود مادها و پارسها چه اقوامی در ایران زندگی می کردند.

پیش از ورود مادها و پارسها 

پیش از ورود مادها و سایر اقوام آریایی به فلات ایران (حدود ۱۵۰۰ تا ۱۰۰۰ پیش از میلاد)، تمدن‌های بومی و کهن متعددی در این سرزمین وجود داشتند. برخی از مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:

۱. ایلامیان (۳۲۰۰ تا ۶۴۰ پیش از میلاد)

یکی از قدیمی‌ترین تمدن‌های ایران که در جنوب غرب ایران (خوزستان، لرستان، فارس) ساکن بودند.

پایتخت‌های مهم آن‌ها: شوش، انشان (نزدیک شیراز).

دارای خط و زبان مستقل (غیر هندواروپایی) بودند و با سومریان و اکدیان در بین‌النهرین ارتباط داشتند.

در نهایت، توسط آشوریان و سپس هخامنشیان شکست خوردند و فرهنگشان در ایران ادامه یافت.

۲. کاسی‌ها (حدود ۲۰۰۰ تا ۱۰۰۰ پیش از میلاد)

در کوهستان‌های زاگرس (لرستان و کردستان امروزی) زندگی می‌کردند.

ابتدا قومی مستقل بودند، اما بعدها با تمدن‌های بین‌النهرین مانند بابلیان درآمیختند.

زبانشان ناشناخته است، اما احتمالاً با ایلامیان خویشاوند بودند.

۳. گوتی‌ها (حدود ۲۲۰۰ تا ۲۰۰۰ پیش از میلاد)

قومی کوه‌نشین که در زاگرس مرکزی (کردستان امروزی) زندگی می‌کردند.

در برهه‌ای کوتاه، بین‌النهرین را فتح کردند و بر سومریان حکومت کردند.

تمدنشان به تدریج در میان سایر اقوام منطقه جذب شد.

۴. لولوبیان (حدود ۲۳۰۰ تا ۱۰۰۰ پیش از میلاد)

در منطقه زاگرس شمالی و کردستان امروزی زندگی می‌کردند.

روی نقش‌برجسته‌های باستانی مانند آنوبانی‌نی در سرپل ذهاب، تصویر پادشاهان لولوبی دیده می‌شود.

با ایلامیان و اکدیان درگیری داشتند.

۵. تمدن جیرفت (حدود ۳۰۰۰ تا ۲۱۰۰ پیش از میلاد)

در جنوب شرقی ایران (کرمان امروزی)، یکی از کهن‌ترین تمدن‌های شناخته‌شده بود.

دارای هنر، معماری و خط پیشرفته بودند و با تمدن‌های هند، میان‌رودان و ایلام در ارتباط بودند.

۶. تپه سیلک و تمدن‌های پیشاکلاسیک (حدود ۴۵۰۰ تا ۱۵۰۰ پیش از میلاد)

در کاشان امروزی واقع شده و یکی از نخستین مراکز کشاورزی و شهرنشینی ایران بود.

ساکنان آن در سفال‌سازی، فلزکاری و معماری پیشرفته بودند.

جمع‌بندی

قبل از ورود مادها، اقوامی مانند ایلامیان، کاسی‌ها، گوتی‌ها، لولوبیان و مردم تمدن جیرفت در ایران زندگی می‌کردند. این اقوام در توسعه فرهنگ، هنر، کشاورزی و شهرنشینی ایران نقش داشتند و برخی از آن‌ها بعدها در فرهنگ ایرانی ادغام شدند.

اقتباس: امیر تهرانی