ترکیب مزه ها باهم از دید گاه ابن سینا

سودمندیهای مزه های بهم آمیخته:

اگر مزه  گس و  مزه تلخ را به هم آمیزند، نتیجه آن زدودن همراه با قبض است. درضمن اگر گس و تلخ با هم باشند در چندحالت نافع هستند:

1 (برای شفا بخشیدن زخمهایی که کمی فروهشتگی دارند.
2 (برای باز نمودن انسداد عموماً.
3 (برای طحال، به شرطی که تلخی در این ترکیب زیاد ضعیف نباشد مفید است.
به طور کلّی هرگاه مزه های گس و تلخ با هم باشند برای معده و کبد مفید هستند .
(قرص های رانیتیدین ، سایمتدین ، فاموتیدین و...که امروزه برای معالجه ناراحتی های معده مصرف می شود همگی دارای نزه گس و تلخ هستند. منتها روپوشی که برروی آنها کشیده شده باعث می شود این نزه در دهان احساس نشود.قطره سنگکل که ب ای پاک کزدن کیسه صفرا و کبد مصرف می شود هم تلخی دارد و هم گس نزه است.)
نکته مهم
مزه تلخ مطلق یا تندمزه خالص هر دو برای احشاء زیان آورند.( قبلا اشاره شد که بسیاری از مواد سمی با مزه تلخشان شناخته می شوند.)
اما اگر تلخ همراه قبض باشد برای آن نافع است، زیرا تلخی می زدایدو قبض قوت درون را نگهداری میکند.

امکان دارد که در قابض تلخ یا در قابضی که تلخی زیاد در آن نیستقوتی موجود باشد که به وسیله فشاری که میآورد صفرا و مواد آبکی را بیرون براند.
نکته مهم:
(آب معدنی گاز دار تلخ مزه است. امروزه ثابت شده که مصرف به اندازه این آب باعث تخلیه کیسه صفرا می شود.)

اما قابض تلخ بویژه در حالتی که قابض قویتر از تلخی باشد دارای قوتی نیست که بتواند بلغم لزج را دفع کند این حالت را در خاراگوش (کشو رومی) میتوان یافت.

ولی مزه شیرین اگر با ماده قابض مخلوط شود برای دستگاه گوارش مطلوب تر است. زیرا شیرین قابض هم لذیذاست و هم مقوی و از آن جا که شیرین همراه قبض به حالت اعتدالی میماند زبری مری را نافع است .

هر چیزی که مزه گسی خشک کننده یا قبضی خشکی دهنده در آن است اگر همراه آن گسی یا قبضی، چربی یا بیمزگی یا شیرینی یا هر چه مانع گزش است باشد باعث رویش گوشت میشود.

هرآنچه ترکیبش از گوهر آتش و خاک باشد و قبضی و تندی یا قبضی و تلخی در آن موجود باشد برای زخمهایی که رطوبت تباه دارند نافع است و در شفا بخشیدن زخمها بسیار فعال میباشد.

(پماد هایی که امروزه برای بهبود زخم ها بکار میرود مانند تتراسیکلین بسیار تلخ مزه اند. چون خود پودر تتراسیکلین که در کپسولهای آن قراردارد و برای معالجه عفونت بکار می رود بسیار تلخ مزه است.ترکیب پودر تتراسیکلین که در کپسولهای ان قراردارد همراه با شربت دیفن هیدرامین ساده بر ای معالجه آفتهای دهانی جزو بهترین درمانها ست.)

در هر حال نیروی حاصل از مزه ها ارتباط با نیروی ماده آنها و ماده خوراکی آنها دارد و باید قیاسی را در این باره ملاحظه کرد که شرایط آن را ذکر کردیم .

این بود شرح و بیان ما در زمینه چشیدنیها و هرآنچه که باید اصل قیاس قرار گیرد. استفاده در حدی که ما گفتهایم برای پزشک کافی است . لیکن تحقیقات دامنه دارتر در اینباره بر عهده علم طبیعی است.

منبع اصلی کتاب قانون چاپ رایانه ای وزرات بهداشت جلد دوم