ادامه از نوشتار پیشین
آثار مخرب حمله مغول به ایران
مغول سه لشکرکشی خونبار و وسیع به ایران داشت که بنیاد یکی از پیشرفته ترین تمدنهای عصر را بر باد داد. سرانجام نیز این لشکرکشیها به تشکیل حکومت ایلخانان مغول در ایران منجر شد.
لکن باید توجه داشت که حمله مغول بیش از خسارتهای اقتصادی، صدمات فرهنگی و روحی بر جامعه ایر انی وارد ساخت
مغولها بر ایران مسلط شدند بدون آنکه ایدئولوژی جدیدی با خود آورده باشند. در حقیقت آنان از لحاظ فر هنگی آنقدر عقب مانده بودند که خود در همان سالهای نخست متوجه این موضوع شدند.
در حمله های مراکز علمی و فرهنگی از جمله کتابخانههای بسیاری سوزانده و ویران شد. کتابخانه های ری و نیشابور با هزاران جلد کتاب خطی نفیس و کتابخانه های دیگر در شهرهای بزرگ بسیاری از بین رفت
به دنبال این مصیبت ، مراکز رشد و پرورش فکری منهدم شد و پویایی جامعه رو به افول گذاشت. بر خی عرفانها و طر ز تفکر ات افر اطی غلط بجای فرهنگ پویا رشد کرو و مردم را به گوشه انزوا و انزوا گرایی برد.
هم چنین حملات مغول کاهش جمعیت را در پی داست و از آن مصیبت بار تر به اسارت گرفتن و فرستادن صنعتگران ایرانی به مغولستان بود که در نهایت باعث رکود اقتصادی در ایران گردید .
در این میان قناتها و آبراهههایی که در طول قرنها ساختهشدهبودند، تخریب و همین سبب رکود کشاورزی شد. خوشبختانه در جریان حملهٔ های مغول شماری از دانشمندان که در این حمله جان سالم بدر برده بودند، به مناطق امن مانده از این حمله مانند آسیای صغیر و هند مهاجرت کردند.
همچنین از اثرات دیگر آن رونق تجارت بین ایران، چین و کشورهای غرب ایران بر اثر ایجاد دولت واحد مغول و امنیت راهها بود.
امیر تهرانی
ح.ف
ادامه دارد...