۱۰۰ نکته در باره حمله مغول به ایران( ۲۴): ۷ دلیل شکست و نابودی ایران در مقابل مغولها(۳)

ادامه از نوشتار پیشین

تصوف):

ما باور داریم که دوعامل مهم یکی مادی و دیگری فرهنگی (آئینی ) در راه رشد جامعه ما سنگ انداخته است . عامل نخست(مادی) یورش اردوی مغول به ایران است و عامل دوم(فرهنگی) بسط بی اندازه فراروندهای باطنی به ویژه تصوف بوده است.

 ، عامل اخیر(تصوف) گرچه از درون روابط اجتماعی – استبدادی آن عهد بیرون آمد ، اما همین که به پویش در آمد تبدیل به روندی عظیم شد که وضع اجتماعی و سیاسی جامعه را زیر سیطره خود قرار داد 

. به نوشته کسانی چون غزالی، علم و فلسفه و گرایش خردگرایانه زیر ضربه قرار گرفت و کیش داران و صوفیان با شدت تمام به ضربه زدن به همه قلاع تفکر نظری پرداختند و آثار علمی و فلسفی را به کفر و گمراهی کشاندند. (دستغیب ،عبدالعلی ، 1376 ،ص 325) 

تصوف با اندیشه اینکه حمله مغول تقدیر الهی است ، مردم را مجبور به تسلیم در مقابل مغولان کردند و زمینه را برای تسخیر ایران فراهم آوردند.(دستغیب ،عبدالعلی ،1376 ،ص 203).

(اصولا تصوف  باعث رکود علمی و فلسفی گردید و تفکر صوفی گری آنهم از نوع افراطی  علم و دانش را زائد و بی حاصل می دانست. اگر فرض کنیم که همه صوفیان در آنچه می گفتند اخلاص و صداقت کامل داشتند در اینصورت در جمع بندی هیچ تغییری حاصل نخواهد شد. چون اگر صوفی حقیقی پیدا شود حتنا ۸ با مظاهر دنیوی مخالف است و همین مظاهر دنیوی است که کاروان تمرن را به پیش برده است.  البته این امکان وجود دارد که تفکر عرفانی و تصوف با ایجاد توکل و امید به خداوند در ایر ان بلازده مردم را به ادامه زندگی و خروج از افسردگی کامل تشویق کرده باشد و مفید افتاده باشد این چنین پدیده ای قابل استناد است)

لیل چهارم(اسماعیلیه):

جلال الدین محمد بن الحسن(یکی ازرهبران اسماعیلیان) به اهل سنت و جماعت گروید و نزد خلیفه وقت الناصرالدین و محمد خوارزمشاه پیغام فرستاد و اظهار اسلام کرد و او را نو مسلمان خواندند و تشریفات و خلعت فرستادند؛ 

وی هم پس از این موضوع پدران خود را دشنام داد و کافر خواند. اسماعیلیان که بزرگترین معارض خلیفه عباسی بودند در این دوره از روی تقیه و مصلحت "نومسلمان" شدند.

 این عمل آنها را به صورت عجیبی به ورطه نابودی سوق داد.همین جلال الدین حسن در برابر یورش مغول برهان قاطع دیگری داشت .چون خبر شوکت چنگیز را شنید اظهار اطاعت و ایلی کرد و رسولان و هدایا فرستاد و 21 سال به همین منوال حکومت کرد و از سوی دیگر به ناصر خلیفه سر سپرد و فدائیان خود را در اختیار او قرار داد . اسماعیلیان با اظهار ایلی و عدم مقاومت در مقابل مغول از عوامل شکست خوارزمشاه در برابر چنگیز شدند .( همان)

(اگر مخالفتی بود باید آنقدر همگانی و کوبنده و یکپارچه بود که باعث سد سهمگین در مقابل مغول می شد. همان گونه که در تاریخ مدارک فراوان وجود دارد شهر هایی از بین رفتند که مقاومت کردند.  را ه صحیح تسلیم موافقت و سپس خمله بر مغولان در زمانی بود که آنان وحشت مقابله ایران را از دست داده و در خواب بودند.)

امیر تهر انی 

ح.ف