عقب ماندیم اما چگونه و چرا(1)

دلایل عقب ماندگی  کشورمان در زمینه های علم و معرفت را می توان بصورت زیر فهرست نمود:

1-وجود جنگ های داخلی و درگیری های نظامی در قلمرو جغرافیایی   ایران 

 2-حمله های نظامی ویرانگر  مانند: 

3-حملات مغول، 

4-حمله تیمور لنگ 

. بدیهی است که تولید علمی در سایه صلح و آرامش صورت می گیرد، چنانکه در دوره غزنویان دانشمندان بزرگی مانند ابن سینا، ابوریحان، و پیش از آن فارابی و محمد ذکریای رازی از پرچمداران علم و دانش در جهان بودند.

 بطوریکه ویل دورانت در کتاب تاریخ مشهور خود ابن َسینا و محمد ذکریای رازی را دو ستون از ستونهای اصلی عصر روشنگری  اروپا می داند.

باید به این فهرست، خوارزمی واضع علم جبر، خیام، خواجه نصیر الدین طوسی، اهوازی، و دیگران را نیز افزود که طوسی  در دوره مغولها می زیست. 

5.تاثیر  فقدان وحدت و وجود زمینه های فکری در گستره جغرافیایی کشورهای مسلمان و تاثیر اختلافات مذهبی سنی و شیعه و توجه بیشتر به این اختلافات بجای بر افروختن شعله علم و دانش

6. ظهور پدیده استعمار در اشکال مختلف آن که به غارت ثروت های کشورهای اسلامی از جمله ایران و خروج کتابهای خطی علمی، ادبی، و آثار هنری از ایران و بی خبر نگاهداشتن ایران از پیشرفت های اروپا بمدت سیصد سال. 

- خاموش شدن  چراغ علم جویی، علم خواهی، تفکر علمی، کسب دانایی، فراموشی علم خواهی و کسب  دانایی  در میان مردم بدانسان که تا  حمله  مغولها به مدت پانصد سال ادامه  در کشورمان وجود داشت و ایران مرکز و مهد علم ودانش جهانی بود.

 در عوض علم خواهی و دانش جویی  روی آوردن با سوادان به علوم غریبه، پیشگویی، جفر، رمل، و... بجای پرداختن و تحقیق در زمینه های پزشکی، رباضی، ستاره شناسی، کیهان شناسی و... 

6- خود کامگی و عدم شایستگی بعضی از حاکمان

و بی علاقگی آنان به علم و دانش و معرفت و روی آوردنشان به فال و پیشگویی.

7- بی علاقگی به حس ابداع و نو جویی که این حس از رنسانس به بعد بشدت در غرب بالاگرفت.

امیر تهرانی

ادامه دارد...