گوشه ها یی از تاریخ ایران
بررسی گوشه هایی از تاریخ ایرانگوشه ها یی از تاریخ ایران
بررسی گوشه هایی از تاریخ ایرانجستارهایی ناشناخته از تاریخ ایران(۱):مغان و رازهای آنان
مغان که بودند وچه کردند؟
گزارش یکم
۱-دربارة مغان، خاستگاه اصلی آنها، آیین، آداب و رسومشان بین محققان اختلاف نظرهای فراوانی وجود دارد.
۲-بعضی معتقدند آنها نه آریایی و نه سامی، بلکه قومی بودند که در ماد می زیسته اند، آنها را جادوگرانی زبده، دیوپرست، روحانیون کیش پیش زردشتی و مخالفان حقیقی زردشت می دانند که چون یارای مقاومت در برابر فراگیر شدن آیین زردشت را در خود نیافتند، به هیأت سردمداران دین زردشت درآمدند.
۳- برخی نیز آنها را وارثان برحق زردشت می دانند.
۴-برخی نیز معتقدند: آنان روحانیونی بودند که پذیرای پیام زردشت شدند و در رواج آن کوشیدند.
بی شک مغان در ترویج آیین زردشت، تأثیری انکارناپذیر دارند. تأثیر مغان و آیین های منسوب به آنها، همانند کشتن خرفستران، خویدوده، به دخمه سپردن مردگان از ترس حملة دیو نسوش و همة تلاش آنها برای دیوزدایی در وندیداد و سایر کتب مذهبی زردشتیان، گویای همین واقعیت است.
گزارش دوم
۵-بسیاری از محققان معاصر نیز در زردشتی بودن مغها تردیدی ندارند. ما می‌توانیم با نظرات « ای. هرتل » و « گ.هیوزنیگ » و « ف.کیونیگ » (کونیگ) و « ک.لمان هائوپت » و « ا.هرتسفلد » مبنی بر اینکه مغها دشمن مذهب زردشت بودند، و اینکه هخامنشیان دوران اولیه زردشتی بودند، موافق باشیم.
۶- به عقیده‌ی این محققان زردشت که معاصر داریوش بود و معلم روحانی وی به شمار می‌رفت، علیه مغها به عنوان دشمن آیینی که تأسیس نموده بود قیام نمود.
۷- محققان مذکور این‌طور تصور می‌کنند که مغهای مغلوب به وسیله‌ی هخامنشیان مجبور شدند مذهب زردشت را بپذیرند، ولی بعداً آن را تحریف کردند و در اوستای صغیر مذهب دیوها را که زردشت آن را منع و نهی کرده بود، وارد نمودند.
این محققان زردشتی بودن مغها را منکر شده و استناد می‌کنند که در اوستا روحانیون به نام «آتراوان» (آثروان)ها نامیده شده‌اند، نه مغها.
گرد آوری : امیر تهرانی
